ATATÜRK EVİ MÜZESİ - SAMSUN / HAVZA

SAMSUN İLİ, HAVZA İLÇESİNDE BULUNAN TARİHİ ATATÜRK EVİ MÜZESİ

              Tarihi önemi, 25 Mayıs - 13 Haziran 1919 tarihleri arasında Mustafa Kemal Paşa'nın 9. Ordu Müfettişliği sırasında binayı ordu karargâhı olarak kullanmıştır. Millî Mücadele'nin ilk karargâhı sayılır. Yapım tarihi ve kim tarafından yapıldığı bilinmeyen bina, Osmanlı tapu kayıtlarından anlaşıldığı kadar binayı otel haline getirerek işletmeye açan ilk kişi Havza eşrafından Hurdazlı İsa Efendi isimli bir şahıstır. O zamanki adıyla Mesudiye Oteli'ni bir süre kendisi çalıştıran İsa Efendi 1917 yılında oteli, o yıllarda aynı zamanda Maarif hamamının da müsteciri olan Ali Baba’ya devreder. Mustafa Kemal Paşa'yı Havza'da ağırlaması nedeniyle Ali Baba, "otelci" olarak anılmaktadır.Mustafa Kemal ve arkadaşlarının Samsun'dan Havza'ya geçme kararı üzerine Havza Kaymakamı Fahri Bey, Ali Baba'nın Mesudiye Oteli'nin içindeki müşterileri boşalttırarak bir ay süre ile kiralamış; Mustafa Kemal ve beraberindekilere tahsis etmişti. Cadde üzerinde bulunan kerpiç bina zemin kat üzeri iki katlıdır. Birinci katta 4, ikinci katta 5 oda bulunmaktadır. Tavan ve tabanı ahşap olan bina kırma çatı ile örtülüdür. Otelin birinci katında kuzeybatı ve kuzeydoğu yönünde bulunan karşılıklı iki odadan biri "Çalışma odası" diğeri "Yatak odası" olarak paşa için hazırlanmış, maiyetindeki askeri ve sivil memurların bir bölümü otelin üst katında bulunan odalara yerleştirilirken bir bölümü de Havza’nın ileri gelenlerine ait konaklarda ağırlanmışlardır.Bu yapıda gerçekleştirilen görüşmelerden en önemlileri Mustafa Kemal'in Semyon Budyonni başkanlığındaki Sovyet heyeti ile yaptığı görüşme ve Giresunlu Topal Osman Ağa ile görüşmesidir.            

           1922 yılında 4.500 Lira karşılığı satın alınarak Atatürk'ün çalışma odası olan oda Gazi Odası olarak adlandırılarak korunmuş, haricindeki bölümleri Havza Belediyesi Hizmet Binası olarak kullanılmıştır. Bina, 1984 yılında boşaltılmış, 1994 yılında il özel idaresinin maddi desteğiyle kaymakamlıkça tamir ve tadilatı yapılarak ziyarete açılmıştır. 2001 yılında Kültür Bakanlığı tarafından binanın temel ve ahşap dikmelerindeki çökme ve çürümeler nedeniyle yenilemesi yaptırılmış, dekorasyon ve düzenlemeleri gerçekleştirilmiştir.Havza Kaymakamlığı'nca yeniden düzenlenen bina, 25 Mayıs 2002 tarihinde Mustafa Kemal Paşa’nın Havza Karargâhı (Havza Atatürk Evi) adıyla müze olarak hizmete açılmıştır.               

               Bina, Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulunun 12.07.1980 tarih ve A- 2371 sayılı kararıyla taşınmaz kültür varlığı olarak tescil edilmiştir.                             

               Müzede yatak odası ve çalışma odası dışında iki salon vardır. Salonda Atatürk'ün Havza'ya geldiği döneme özgü eşyalar, Millî Mücadele'de kullanılan bazı silahlar, savaşa ilişkin kitaplar; 19. yüzyıl sonu 20. yüzyıl başına ait yöresel kadın giysileri; üst kattaki salonda ise oturma odası takımı yer alır.               

               Havza Atatürk Evi'nde Mustafa Kemal'in ağırlandığı dönemde kullanılan orijinal eşyalar sergilenmektedir. Çalışma masası, koltuk ve sandalyeler olduğu gibi korunmuştur. Atatürk'ün yatak odasının duvarında Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanlığı forsunun aslı bulunur. Bu forsu Atatürk, cumhurbaşkanı sıfatı ile 24 Eylül 1924 tarihinde Havza'ya, ikinci gelişinde hediye etmiştir.Müzenin çalışma odasında heykeltıraş Adil Çelik tarafından kalıp kullanmadan, döküm yapılmadan müze içinde yapılan Atatürk ve silah arkadaşlarının balmumu heykelleri yer alır.

 

 

 

 

  

HAVZA MEYDANI